Θέμα 2: Μέθοδοι συνεργατικής μάθησης που βασίζονται στην τέχνη, με στόχο την ενίσχυση της συνοχής μεταξύ διαφορετικών ηλικιακών ομάδων και την πρόληψη του αποκλεισμού
- Η μάθηση που βασίζεται στις τέχνες επικεντρώνεται στην κατάλληλη χρήση των καλλιτεχνικών δεξιοτήτων και εμπειριών ως εκπαιδευτικών εργαλείων που αποσκοπούν στην προώθηση της μάθησης σε μη καλλιτεχνικούς κλάδους και μη καλλιτεχνικά πεδία.
- Οι δραστηριότητες που βασίζονται στην τέχνη στο πλαίσιο των διαγενεακών προγραμμάτων μπορούν να λάβουν διάφορες μορφές, συμπεριλαμβανομένων των εικαστικών τεχνών, του θεάτρου, του χορού, της χειροτεχνίας, της λογοτεχνίας και της μουσικής.
- Οι συνεργατικές μέθοδοι διδασκαλίας που βασίζονται στην τέχνη (κολάζ, πηλός, σχέδιο, χορός και κίνηση του σώματος κ.λπ.) μπορούν να καλλιεργήσουν την ανεκτικότητα, την ποικιλομορφία και την ενσυναίσθηση ανάμεσα σε ετερογενείς και διαγενεακές ομάδες.
- Η τέχνη βοηθά τους μαθητές να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Μέσω της εφαρμογής πιο βιωματικών, έμπρακτων μεθόδων μάθησης που επικεντρώνονται σε μη λεκτικές αλληλεπιδράσεις (και όχι στην ομιλία, την ανάγνωση και τη γραφή), οι εκπαιδευτικοί μπορούν να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή μειονεκτούντων μαθητών, αυξάνοντας έτσι τη συνοχή της ομάδας.
Δύο προσεγγίσεις που μπορεί να αποδειχθούν χρήσιμες σε δραστηριότητες που βασίζονται στην τέχνη μπορεί να συμπεριλαμβάνουν τη σχεδιαστική και οπτική σκέψη.
ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ:
Έχοντας τις ρίζες της στις στρατηγικές επιχειρήσεων για την ενίσχυση των δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων, μπορεί να αποτελέσει μια χρήσιμη τεχνική στον από κοινού με τους συμμετέχοντες σχεδιασμό και ανάπτυξη δραστηριοτήτων διαγενεακής μάθησης. Ως τεχνική, μπορεί επίσης να είναι πολύ χρήσιμη για την προώθηση της δημιουργικής και αποκλίνουσας σκέψης καθώς και της ομαδικής εργασίας. Το μοντέλο που προτείνεται από το Ινστιτούτο Σχεδιασμού Hasso Plattner του Στάνφορντ περιλαμβάνει πέντε στάδια: 1-Εμπάθεια: διερεύνηση των αναγκών των μαθητών σας. 2-Καθορισμός: καταγραφή των αναγκών και των προβλημάτων των μαθητών σας. 3-Στοχασμός: αμφισβήτηση εικασιών και σχηματισμός ιδεών. 4-Πρωτότυπο: εξεύρεση λύσεων. 5-Δοκιμή: δοκιμή των λύσεων.
ΟΠΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ:
Οι Στρατηγικές Οπτικής Σκέψης (Visual Thinking Strategies/ VTS) είναι μια μέθοδος μάθησης που αναπτύχθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, τη δεκαετία του 1980. Αυτή η μέθοδος μάθησης συνίσταται σε μια δραστηριότητα ομαδικής συζήτησης σχετικά με ένα έργο τέχνης, η οποία καθοδηγείται από έναν διαμεσολαβητή. Έναυσμα για την έναρξη της δραστηριότητας αποτελούν τρεις ερωτήσεις: «Τι συμβαίνει σε αυτή την εικόνα; Ποια είναι τα οπτικά στοιχεία που μπορούν να το αποδείξουν; Τι άλλο μπορούμε να δούμε;». Σύμφωνα με το σκεπτικό της δραστηριότητας αυτής, μπορεί να ενεργοποιηθεί μια μορφή μάθησης που είναι χρήσιμη για την ανάπτυξη ορισμένων ειδικών δεξιοτήτων όπως η κριτική σκέψη (με αποτέλεσμα την υπέρβαση των προκαταλήψεων) και η ικανότητα εργασίας σε ομάδες.
«Δεν μαθαίνουμε από την εμπειρία … μαθαίνουμε μέσω του αναστοχασμού στην εμπειρία».
– Τζον Ντιούι.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΠΛΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΒΑΣΙΣΜΕΝΗΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ:
Πρόκειται για μια απλή δραστηριότητα, στην οποία οι συμμετέχοντες σκιαγραφούν σκηνές δραστηριοτήτων που περιλαμβάνουν κάποιο είδος αλληλεπίδρασης μεταξύ ατόμων διαφορετικών ηλικιακών ομάδων. Οι συμμετέχοντες καλούνται να σκεφτούν «διαγενεακά» αποκαλύπτοντας τις εμπειρίες και τη φαντασία τους στο χαρτί.
- Παρέχετε στους συμμετέχοντες το υλικό σχεδίασης.
- Ζητήστε από τους συμμετέχοντες να σκεφτούν δραστηριότητες που κάνουν ή θα ήθελαν να κάνουν με άτομα άλλων ηλικιακών ομάδων. Εάν είναι απαραίτητο, προτρέψτε τους να σκεφτούν διάφορες τέχνες και χειροτεχνίες, χορό, μαγείρεμα, πληροφορική, κηπουρική και άλλες δραστηριότητες.
- Ζητήστε από τους συμμετέχοντες να σκιαγραφήσουν σκηνές δραστηριοτήτων στις οποίες υπάρχει ανταλλαγή μεταξύ των γενεών.
- Ζητήστε από τους συμμετέχοντες να συζητήσουν τα σχέδιά τους μεταξύ τους, πυροδοτήστε τη συζήτηση μεταξύ τους μέσω προτρεπτικών ερωτήσεων σχετικά με το νόημα των διαφορετικών δραστηριοτήτων που σχεδίασαν.